O wojownikach Słowian i O broni Słowian zestaw – Igor Górewicz

„O wojownikach Słowian. Drużyny i bitwy na lądzie i morzu” oraz “O broni Słowian. Na wojnie i w kulturze” to dwie wzajemnie się uzupełniające książki.
Kompleksowo omawiają zagadnienia organizacji wojskowej wczesnośredniowiecznych Słowian, jak też broń przez nich używaną.

Opis

O wojownikach Słowian i O broni Słowian
zestaw dwóch książek

Igor Górewicz „O wojownikach Słowian. Drużyny i bitwy na lądzie i morzu”
Szczecin – Poznań 2019

O Słowianach nie trzeba pisać „ku pokrzepieniu serc”, by ukazać oryginalność ich kultury i wojskowości. Wystarczy pokazać wspaniałe znaleziska i zapisy źródłowe. Tam wszystko jest! Bohaterstwo, zdrada, taktyka, spryt, szczęk mieczy, świst cięciw.

Dzięki nim przeniesiemy się na pogańskie bagna, do pradawnej puszczy i warownego grodu, by obserwować wczesnośredniowiecznych Słowian w ich naturalnym środowisku. Rozprawimy się z mitem o tym, że nasi przodkowie lubowali się w pokoju, powłóczystych szatach, garnki lepili i chwytali się ino kamiennych narzędzi, bo żelazo to wojna, a Słowianie wojen nie znają.

Przedstawimy organizację drużyn od Rusi przez Morawy, Czechy, Polskę, do Połabia, z ich otrokami, junakami i wiciędzami. Czy faktycznie wszędzie zatrudniano tzw. „wikingów”, by Słowianie mogli wojować i organizować społeczeństwo? A może to Słowianie uczestniczyli w międzynarodowych rozgrywkach i wieloetnicznych grupach zbrojnych?

Zarysujemy specyfikę taktyki wojennej piechoty, kawalerii i sił morskich. Prześledzimy jej zmiany i kontynuację od VI do XII wieku. W gęstwinie zaczają się zwiadowcy i dywersanci, do strzału złoży się strzelec wyborowy, piechota zachowa zwarty szyk, na flankach uderzy ciężka kawaleria pancernych, do walki szykować się będą załogi łodzi by na końcu przy nabrzeżu desantować siły inwazyjne.

“O wojownikach Słowian” jest opowieścią wprowadzającą do książki “O broni Słowian. Na wojnie i w kulturze.” Gdy bowiem zrozumiemy, jak tworzono armie i w jaki sposób wojowano, łatwiej pojmiemy dobór uzbrojenia.

Igor D. Górewicz „O broni Słowian. Na wojnie i w kulturze”
Szczecin – Poznań 2020

„Wtedy młódź polska na wyścigi runęła na wroga, uderzając najpierw włóczniami, a następnie dobywszy mieczy; niewielu z nadchodzących Czechów osłoniły tam tarcze, kolczugi były im ciężarem, nie pomocą, szyszaki służyły tam głowom za ozdobę, a nie za osłonę.”

Anonim, tzw. Gall, Kronika polska

Autor prezentuje szeroki arsenał indywidualnego uzbrojenia zaczepnego i ochronnego – włócznie, topory, miecze, łuki, proce, a także broń rzadko używaną przez Słowian. Sprawdza kiedy poznali kusze, zastanawia się, jakich używali tarcz, jak często wdziewali pancerze i jakie mieli hełmy. Opisuje znaki bojowe oraz wyposażenie jeździeckie.

Zgodnie z tytułem omawia oręż używany przez Słowian we wczesnym średniowieczu, a nie tylko ten przez nich wytwarzany. Uzbrojenie wszak nie poddaje się łatwej kategoryzacji etnicznej, choć niektóre jego rodzaje stawały się swoistym wyróżnikiem grupowym. Mimo, że to nie podręcznik o tym jak zostać słowiańskim wojem, to znajdzie tu czytelnik informacje, jakiej broni mogli używać np. Wieleci podczas powstania 983 r., pancerni Mieszka I czy drużynnicy z Wielkich Moraw.

Doświadczenie autora jako odtwórcy dało możliwości praktycznego zweryfikowania teorii stawianych przez badaczy gabinetowych. Użytkowanie replik broni uczy możliwych zastosowań i koniecznych metod obchodzenia się z nią. Zagadnienia zastanawiające z pozycji gabinetu, stają się oczywistymi w pozycji użytkownika.

Wojna wytwarza rytuały i zyskuje wymiar duchowy, a więc wojna i kultura „w jednym stały domu”, i to najlepiej oddaje podtytuł książki, która traktuje nie tylko o formie broni, ale też jej obecności w kulturze duchowej epoki. Literatura bronioznawcza zazwyczaj pomija ten wątek, a publikacje o religii i mitologii nie często naświetlają rolę uzbrojenia w obrzędach i symbolice. Autor stara się o typologiczną refleksję przy źródłowych wzmiankach np. o mieczu Świętowita w Arkonie, siodła Triglava w Szczecinie czy hełmie Swarożyca w Radogoszczy. Dla autora to właśnie styk dwóch największych pasji poznawczych – duchowej kultury Słowian i dawnego uzbrojenia.

Spis treści
Wstęp, czyli „czym?” – 11

Część pierwsza. Źródła pozyskiwania oręża
Rozdział pierwszy. Skąd broń i jaka? – 19
Casus Ostrowa Lednickiego – 24
Made in Sklawania – 29
Czy wszyscy jednacy? Casus nadbałtycki – 33
Przemiany w czasie – casus wielkomorawski – 37
Gdzie są chłopcy z… tamtą bronią? – 39

Część druga. Uzbrojenie zaczepne – broń biała
Rozdział drugi. Włócznia – 45
Typy grotów – 48
Typ I – 50
Typ II – 51
Typy III, IV, V – 52
Typ VI – 58
Groty oszczepów – 61
O technologii – 62
Zdobione groty – 67
Tylce (Toki) – 69
Drzewca i sposoby walki włócznią – 72
Długość – 73
Piechurzy i kawalerzyści – 76
Giętki i twardy – 84
O symbolice – 86
Mężczyzna-wojownik – 87
Bogowie i magia – 89
Broń Słowian, broń pogan – 91
Narzędzie wyroczni – kapłani – 96
Ofiary, królowie i drzewo życia – 99
„W” jak włócznia, „w” jak wojna – 106
Próba chrystianizacji symbolu – 111
Winda w zaświaty – 118
Rozdział trzeci. Topór – 127
Topór a siekiera – 130
Typy żeleziec – 132
Typ I – 134
Typ II – 136
Typ III – 138
Typ IV – 142
Typ V – 143
Typ VI – 144
W transporcie – 144
O technologii – 146
O toporzysku – 150
Raz go obuchem, czyli o sposobach walki – 156
Ciskając topory – 159
Topór w kulturze pogańskiej i chrześcijańskiej – 160
Perun – 167
Miniaturowe toporki – ochrona od wszelkiego zła czy branżowe breloczki? – 171
Znaczenie toporów zdobionych – 175
Ofiary – 175
Tur – byk – kozioł. Ofiar ciąg dalszy? – 177
Próba chrystianizacji – 181
Krzyż krzyżowi nierówny – 183
Rozdział czwarty. Miecz – 185
Do VIII wieku. W rękach Słowian czy przeciw nim? – 186
Kontrabanda, czyli miecze frankońskie z wieków VIII i IX – 190
Z nadreńskiego źródła płynie wąski strumyk – 190
Rzeka wzbiera w IX wieku – 194
Jeszcze o handlu bronią, a mieczami w szczególności – 199
W państwowym arsenale, X–XI w. – 202
Wyznacznik statusu – 203
Typ S – 203
Typ T – 208
Typ Z – 211
Surowy oręż na nowe czasy – 216
Typ X – 216
Typ Y – 228
Podsumowanie – kto i ile? – 231
Okładziny rękojeści – 239
Pochwy. Zapominane, choć niezbędne – 241
Wyłowione z zalewu, wykopane z grobów… – 242
Gdański unikat – 244
Rzemienie na co dzień, garnitur od święta – 245
Trzewiki nie dla każdego – 254
O symbolice. Od dumy do świętej sprawy – 265
W służbie słowiańskich bogów i nowej religii – 267
W komorach zmarłych – 272
W dłoniach słowiańskich monarchów – 274
Rozdział piąty. Pozostała broń sieczna – 277
Szabla – 277
Broń i jej nazwa – skąd przybyły? – 277
Co to jest? – 278
Na Rusi – 281
W Polsce – 285
Wielkie Morawy – 286
Pałasz – 288
Nóż bojowy – 289
Rozdział szósty. Pozostała broń obuchowa – 297
Maczuga – 297
Buława – 303
Kiścień – 308

Część trzecia. Uzbrojenie zaczepne – broń miotająca
Rozdział siódmy. Łuk – 315
Łuk na wojnie – 318
W źródłach pisanych dotyczących Słowian – 322
Polscy łucznicy za Chrobrego piórem Thietmara… – 322
…I za Krzywoustego piórem Anonima – 324
Na Rusi – 326
Nad Bałtykiem – 327
Łuk prosty – 327
Wielkie Morawy – 328
Ruś – 331
Polska – 332
Połabie – 335
Łuk wschodni – 335
U Słowian – 338
Strzały – 342
Brzechwa – 342
Groty – 343
Łuk i strzała – dobrana z nich para – 358
Zatrute strzały – 361
Łubia i tuły – 363
Symbolika – 366
Rozdział ósmy. Pozostała broń miotająca – 371
Kusza – 371
Poszukując źródeł wzorca – 372
Budowa – 374
Słowiański samostrzał – 375
Brakujące ogniwo? – 378
Groty bełtów – 378
Proca – 379
Słowianie też kręcili – 381
Znaleziska – 383

Część czwarta. Uzbrojenie ochronne
Rozdział dziewiąty. Szczyt (tarcza) – 391
Ocena współczesnych – 392
Jakie były te tarcze? – 395
Gdzie one są? – 396
Co widać u sąsiadów? – 397
Co ty pleciesz? – 398
„Prawdziwie polskie”? – 399
Szczyty owalne – 401
Morawy, IX wiek – 401
Analogia ottońska, XI wiek – 402
Szczyty okrągłe – 403
Na koń! – 406
Exemplum morawskie – 408
Exemplum łączyńskie (Brandenburg) – 409
Kopuła w dłoni – 412
Szczyty migdałowate – 416
Exempla szczecińskie – 419
Imacze, umba, pętlice – 424
Imacz a pętlice – 427
Broń li tylko ochronna? – 429
Barwa – 432
Symbolika – 436
Słoneczna tarcza Jarowita – 441
Rozdział dziesiąty. Szłom (hełm) – 443
W kulturze Słowian – 443
Hełmy żebrowe – 448
Typ Gniezdowo-Stromovka – 451
Gniezdowo – 451
Stromovka – 452
Bojná – 453
…I dalej – 455
Hełmy (nie bardzo) „normańskie” – 456
Czechy – 458
Polska – 461
Europa Środkowa – 463
Złote szyszaki – 464
Poprzednicy – 467
Złoci wojownicy Rusi – 469
Na Węgrzech – 476
Pruskie – 477
(Wielko)polskie – 479
Gdzie to było zrobione? – 484
Dość wytrzymałe? – 489
Skórzane zastępstwo? – 495
Czepce – 496
Rozdział jedenasty. Pancerz – 499
Żelazo – 499
Terminologia – 504
„Pancerza nigdy nie wdziewają”… – 505
Ni Polacy… – 506
Ni Połabianie – 508
…a jednak pancerni – 511
Ruś – 511
Polska – 512
Połabie – 513
Czechy – 515
Zaopatrzenie – 515
Kolczuga – 518
Ruś – 525
Połabie – 526
Polska – 527
Kolczuga z jeziora – 529
Wielkie Morawy i Czechy – 531
Święty od kolczugi – kolczuga od świętego – 533
Cesarski standard – 535
Pancerze zbrojnikowe – 536
Pancerz lamelkowy – 538
Pancerz łuskowy – 545
Nadal łuskowy? – 551
Skóra jak pancerz? – 554

Część piąta. Uzupełnienie
Rozdział dwunasty. Znaki bojowe – stanice, chorągwie, proporce – 561
Stanice z pogańskich świątyń – 562
Chorągwie na czele wojsk chrześcijańskich – 568
Czechy – 569
Polska – 569
Ruś – 570
Znaczenie sygnałowe – 572
Proporczyki – 573
Rozdział trzynasty. Wyposażenie jeździeckie – 575
O koniach – 575
Jaki koń jest, (nie) każdy widzi – 576
Krucze stópki, czosnek i jeżyki – 581
Ostrogi – 582
Pierwsze pięć wieków – 583
Od X wieku – 586
Martwy, ale w ostrogach – 589
Rząd koński – 599
Siodło – 599
Strzemiona – 604
Uzda – 611

Zakończenie – 613
Cytowana literatura – 619
Spis rycin – 649

Oprawa: twarda
Format: B5
Ilustracje: tak
Wydawca: Wydawnictwo Poznańskie, Wydawnictwo Triglav

Informacje dodatkowe

Autor

Wydawca

,

Data wydania

2019, 2020

Oprawa

twarda

Liczba stron

260, 674

Format

B5

Ilustracje

tak

Opinie

Na razie nie ma opinii o produkcie.

Napisz pierwszą opinię o „O wojownikach Słowian i O broni Słowian zestaw – Igor Górewicz”

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Może spodoba się również…