9 lutego 2025 roku przypada 130. rocznica utworzenia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. PTL jest towarzystwem naukowym. Dokumentuje, rozwija i popularyzuje wiedzę o historycznych i współczesnych kulturach świata, w tym o formach kultur ludowych, nieelitarnych i popularnych. Upowszechnia idee tolerancji i edukacji międzykulturowej. Kontynuując osiągnięcia ludoznawców, etnografów i folklorystów, rozwija wiedzę z zakresu etnologii, antropologii kulturowej i społecznej.
Celem Towarzystwa jest kształtowanie warunków do rozwijania antropologicznych zainteresowań wśród swoich członków, a także wspieranie rozwoju nauk etnologicznych oraz popularyzowanie wiedzy antropologicznej w społeczeństwie. Towarzystwo prowadzi badania naukowe, organizuje zebrania, konferencje, odczyty, szkolenia, wycieczki. Gromadzi, prowadzi i udostępnia księgozbiory, archiwa oraz bazy danych dotyczące historycznych i współczesnych form kultury polskiej (w szczególności kultury ludowej), kultur innych narodów oraz grup etnicznych, a także wspólnot kulturowych.
Bardzo istotną częścią aktywności Towarzystwa jest prowadzenie szerokiej działalności wydawniczej z zakresu antropologii, etnologii i folkorystyki. PTL skupia ekspertów, którzy wypowiadają się na temat stanu i potrzeb tradycyjnej oraz współczesnej kultury narodowej, ludowej, regionalnej, popularnej. Ponadto Towarzystwo podejmuje działania na rzecz ochrony, zachowania oraz rewitalizacji dziedzictwa kulturowego, w tym tradycji regionalnych oraz krajobrazu kulturowego. Upowszechnia wiedzę o obowiązku ochrony i konserwacji zabytków etnograficznych. Z dużą radością niektóre z publikacji PTL udostępniamy w ofercie Słowiańskiego sklepu, zachęcając do ich lektury ze względu na unikalny charakter oraz dużą wartość merytoryczną.
PTL współpracuje z innymi stowarzyszeniami, instytucjami naukowymi i organizacjami w kraju i za granicą, o tym samym lub podobnym profilu, m.in. wchodzi w skład The World Council of Anthropological Associations (WCAA).
Towarzystwo prowadzi szereg inicjatyw, do których śledzenia zachęcamy. Jedną z nich jest portal „Etnoznawcy” – internetowa baza danych biograficznych i bibliograficznych dotyczących polskich badaczy działających na rzecz naukowego poznania, dokumentacji i zachowania materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Kolejnym interesującym projektem Towarzystwa jest Biblioteka Cyfrowa Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Jest to specjalistyczna biblioteka cyfrowa utworzona w 2010 roku. Zawiera współczesne teksty z zakresu etnografii, etnologii i antropologii kulturowej. Podstawę zawartości stanowią trzy czasopisma : Etnografia Polska, Lud i Konteksty-Polska Sztuka Ludowa oraz atlasy etnograficzne. Biblioteka cyfrowa powstała w ramach projektu Polskiego Instytutu Antropologii, zaś w sierpniu 2022 roku została przekazana do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
Poniżej prezentujemy wybrane daty z historii PTL:
9 II 1895: w sali ratuszowej we Lwowie odbyło się pierwsze Walne Zgromadzenie Towarzystwa Ludoznawczego. Pierwszym prezesem został Antoni Kalina, a sekretarzem Adolf Strzelecki
1951: utworzono nową serię PTL „Archiwum Etnograficzne”
30 III 1959: zmarł prof. dr Kazimierz Moszyński, prezes Towarzystwa w latach 1947-1953, profesor Uniwersytetu jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie, wybitny etnograf, etnolog i językoznawca
26 II 1985: powstało Koło Zainteresowań Kulturą Łużyczan przy oddziale poznańskim
24.IX.2010: LXXXVI Walne Zgromadzenie Delegatów PTL w Toruniu. Połączone z sesją naukową „Za miedzę, za morze, w zaświaty… Kulturowe wymiary podróżowania”
19.IX.2014: XC Walne Zgromadzenie Delegatów PTL w Lublinie z konferencją naukową „Sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej”
W 2019 roku Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ustanowiło Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej, który świętujemy w rocznicę powstania PTL.
