Złota gałąź – James George Frazer
„Złota gałąź” sir Jamesa George’a Frazera uznawana jest za jedną z najważniejszych książek z dziedziny antropologii społecznej, a już na pewno jest pozycją klasyczną w tej dziedzinie wiedzy. Jak twierdzi najwybitniejszy polski antropolog społeczny Bronisław Malinowski:
„Antropologia, tak jak ją przedstawia Sir James Frazer jest wielką nauką…”
Niewątpliwie napisana przed ponad 100 laty „Złota gałąź” to niezwykły przewodnik po rytuałach, magii, religiach, mitach różnych ludów pierwotnych. Przewodnik niezbędny każdemu kto chce cokolwiek wiedzieć o mechanizmach kierujących ludzkimi obyczajami i kulturą.
Opis
James George Frazer „Złota gałąź. Studia z magii i religii”
„Złota gałąź” sir Jamesa Georga Frazera uważana jest za jedną z najważniejszych książek antropologii społecznej, a na pewno jest w tej chwili już pozycją klasyczną w tej dziedzinie wiedzy. Przywołując obraz J.M.W. Turnera zatytułowany „Złota Gałąź” („The Golden Bough”, 1834) Frazer rozpoczyna snuć opowieść o pewnym tajemniczym rytuale, odbywającym się cyklicznie nieopodal jeziorka zwanego przez starożytnych „Zwierciadłem Diany”.
W starożytności ów leśny pejzaż był miejscem dziwnej i powtarzającej się stale tragedii. Na północnym brzegu jeziora, tuż pod przepaścistą skałą, na której osiadła współczesna wioska Nemi, znajdował się święty zagajnik i sanktuarium Diany Nemorensis, czyli Diany Leśnej. Niekiedy zwano je również jeziorem i zagajnikiem Arycji. Lecz miasteczko Arycja (obecna La Riccia) znajdowało się o trzy mile dalej, u stóp Góry Albańskiej, a od jeziora, leżącego na zboczu góry w małym zagłębieniu w kształcie krateru, dzielił je bardzo pochyły stok. W tym świętym zagajniku rosło drzewo, wokół którego można było dostrzec krążącą przez cały dzień i prawdopodobnie do późnej nocy mroczną postać. W ręce dzierżył ów człowiek nagi miecz i bez przerwy rozglądał się wokół, jak gdyby w każdej chwili mógł spodziewać się napaści wroga. Był to kapłan i morderca, wypatrujący tego, który go wcześniej lub później zamorduje i obejmie po nim urząd kapłana. Takie prawo obowiązywało w sanktuarium. Kandydat na kapłana nie miał wyboru. By objąć stanowisko, musiał zgładzić swego poprzednika, a urząd po nim piastował do chwili, gdy sam ginął z ręki następcy silniejszego i bardziej przemyślnego.
Ów dziwny rytuał domaga się wyjaśnienia. Autor „Złotej Gałęzi” wyrusza więc w podróż po kulturach, wierzeniach i mitach różnych ludów – jego zdaniem – niecywilizowanych, szukając tam podobieństw i próbując na ich podstawie rzucić nieco więcej światła na ten niezwykły zwyczaj. Jednym z najważniejszych tematów Frazera jest magia. Jego koncepcja magii choć była wielokrotnie krytykowana, zwłaszcza z powodu przeciwstawiania magii i religii, pozostaje jednak niezmiennie ważnym stanowiskiem antropologicznym. Z Frazera wiele zaczerpnął Bronisław Malinowski (choć jego koncepcje określane jako funkcjonalizm antropologiczny są w wielu punktach odmienne od Frazerowskich) pisząc o autorze „Złotej gałęzi”: „Frazer pojawia się przed nami jako przewodnik kierujący naszą podróżą przez pustynie Australii, tropikalne dżungle Amazonki i Orinoko, przez stepy Azji lub wyżyny Afryki. Faktycznie przedstawia on opis zjawisk w ich kontekście, w opisie tym różne aspekty kultury i różne ludzkie sprawy są ze sobą powiązane; przygodne komentarze cechuje intuicja w przedstawianiu ludzkich motywów. Nie byłoby trudne wykazać, że Frazer często zbliża się do psychoanalitycznego ujęcia nieświadomych i podświadomych motywów ludzkiego zachowania.” A w innym miejscu, w mowie poświęconej Frazerowi, pisał: „Antropologia tak jak ją przedstawia Sir James Frazer, jest wielką nauką…” I to trzeba przede wszystkim Frazerowi oddać: bez jego „Złotej gałęzi” nie byłoby współczesnej antropologii społecznej – choćby w tym tylko sensie jest to książka fundamentalna. A dodatkowo napisana w świetnym literackim stylu. Lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce coś wiedzieć o mechanizmach kierujących ludzkimi obyczajami, myśleniem, kulturą!
Spis treści
Król Lasu – 5
Królowie-kapłani – 13
Magia sympatyczna – 16
Magia i religia – 48
Magiczna władza nad pogodą – 61
Czarownicy jako królowie – 78
Ludzkie wcielenia bogów – 82
Królowie sił przyrody – 95
Kult drzew – 99
Pozostałości kultu drzew we współczesnej Europie – 106
Święte małżeństwo – 118
Królowie Rzymu i Alby – 125
Brzemię królewskiej władzy – 131
Niebezpieczeństwa zagrażające duszy – 141
Czynności tabu – 155
Osoby tabu – 162
Przedmioty tabu – 176
Słowa tabu – 190
Co zawdzięczamy człowiekowi dzikiemu? – 200
Zabijanie boskiego króla – 203
Królowie tymczasowi – 217
Ofiarowanie syna królewskiego – 222
Zabijanie ducha drzewa – 226
Mit Adonisa – 244
Adonis w Syrii – 248
Adonis na Cyprze – 251
Rytuał Adonisa – 258
Ogródki Adonisa – 264
Mit i rytuał Attisa – 270
Attis jako bóg roślinności – 276
Ludzkie wcielenie Attisa – 278
Wschodnie religie na zachodzie – 280
Mit o Ozyrysie – 285
Rytuał Ozyrysa – 291
Oblicza Ozyrysa – 300
Izyda – 302
Dionizos – 305
Demeter i Persefona – 311
Matka Zboża i Panna Zboża w Europie Północnej – 316
Podwójne wcielenie zboża jako matki i córki – 321
Lityerses – 325
Starożytne bóstwa roślinności jako zwierzęta – 333
Spożywanie boga – 342
Zabijanie boskiego zwierzęcia – 350
Przebłagiwanie dzikich zwierząt przez myśliwych – 365
Różne typy sakramentów zwierzęcych – 373
Przenoszenie zła – 381
Publiczne przepędzanie złych duchów – 387
Publiczne kozły ofiarne – 399
Ludzie jako kozły ofiarne w starożytności klasycznej – 411
Zabijanie boga w Meksyku – 419
Między niebem a ziemią – 424
O Baldurze – 432
Święta ognia w Europie – 434
Interpretacja świąt ognia – 453
Palenie istot ludzkich w ogniu – 457
Baldur i jemioła – 463
Dusza zewnętrzna w baśniach ludowych – 471
Zewnętrzna dusza w obyczajach ludowych – 479
Złota Gałąź – 487
Pożegnanie Nemi – 496
Indeks osób i nazw geograficznych – 501
Data wydania: 2016
Liczba stron: 520
Oprawa: twarda
Format: 160 x 230 mm
ISBN: 978-83-7858-026-3
Przekład: Henryk Krzeczkowski
Projekt okładki: Marcin Wojciechowski
Tytuł oryginału: „The Golden Bough”
Wydawca: Vis-a-Vis Etiuda
Informacje dodatkowe
Autor | |
---|---|
Wydawca | |
Data wydania | 2016 |
Seria | |
Oprawa | twarda |
Liczba stron | 520 |
Format | 160 x 230 mm |
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.