Wrocław Gród na Ostrowie Tumskim we wczesnym średniowieczu – Aleksandra Pankiewicz

Opis

Aleksandra Pankiewicz „Wrocław Gród na Ostrowie Tumskim we wczesnym średniowieczu”
Seria: Origines Polonorum, tom XVIII
Redaktor naukowy serii: Przemysław Urbańczyk

Publikacja “Wrocław Gród na ostrowie Tumskim we wczesnym średniowieczu” śledzi losy tytułowego grodu od momentu powstania około połowy X w. po schyłek świetności w 1 poł. XIII w. W książce podjęto próbę wyjaśnienia genezy założenia obronnego na odrzańskiej wyspie tumskiej.

Origines Polonorum to wieloletni program wydawniczy i badawczy, którego celem jest opublikowanie serii monografii, będącą rezultatem zrealizowanego w latach 1999-2004 projektu badawczego Komitetu Badań Naukowych „Ziemie polskie na przełomie tysiącleci”, który koordynował IAE PAN. Cykl wydawniczy zamyka niniejsza publikacja.

Spis treści

O autorze

I.Wstęp
I.1. Historia badań Ostrowa Tumskiego
I.2. Położenie grodu, obszar wyspy tumskiej i terenów umocnionych
I.3. Stan rozpoznania wyspy tumskiej i wykopy badawcze
I.4. Stan badań nad poszczególnymi kategoriami zabytków i zagadnieniami związanymi z rozwojem grodu
I.5. Podstawy i problemy datowania, stratygrafia oraz kryteria podziału chronologicznego
I.6. Badanie grodu na wyspie tumskiej i jego zaplecza
I.7. Wrocławski Ostrów Tumski na tle innych tzw. ośrodków centralnych

II. Pierwszy okres funkcjonowania grodu – do schyłku X w.
II.1. Koncepcje na temat genezy grodu na Ostrowie Tumskim
II.2. Problem najstarszego horyzontu osadniczego na. grodzie wrocławskim
II.3. Zaplecze osadnicze grodu na wrocławskim Ostrowie Tumskim w pierwszym etapie jego funkcjonowania
II.4. Początki grodu na Ostrowie Tumskim na tle przemian politycznych i osadniczych dorzecza górnej i środkowej Odry

III. Drugi okres funkcjonowania grodu – od przełomu X i XI do około połowy XI w.
III.1. Próba synchronizacji warstw
III.2. Konstrukcje obronne
III.3. Zabudowa grodu wrocławskiego w okresie od przełomu X/XI do około połowy XI w.
III.4. Zaplecze grodu wrocławskiego od przełomu X i XI w. do około połowy XI w. na tle przemian osadniczych regionu i rozwoju okolicznych szlaków handlowych

IV.Trzeci okres funkcjonowania grodu – 2. połowa XI oraz przełom XI i XII w.
IV.1. Zabudowa grodu wrocławskiego w okresie od 2. połowy XI do przełomu XI i XII w.
IV.2. Zaplecze osadnicze grodu wrocławskiego w 2. połowie XI oraz na przełomie XI i XII w.

V.Czwarty okres funkcjonowania grodu -XII-1. połowa XIII w.
V.1. Próba synchronizacji warstw
V.2. Drewniano-ziemne wały grodu
V.3. Zabudowa grodu wrocławskiego w XII-1. połowie XIII w.
V.4. Przemiany w strukturze osadniczej Wrocławia w XII i 1. połowie XIII w.

VI.Gospodarka i kultura materialna mieszkańców grodu wrocławskiego od X do połowy XIII w.
VI.1. Rolnictwo, pokarm roślinny oraz obróbka i przechowywanie płodów rolnych
VI.2. Hodowla zwierząt i pokarm mięsny
VI.3. Obróbka kości i poroża oraz wyroby z tych surowców
VI.4. Obróbka skór
VI.5. Przędzalnictwo, tkactwo i wyroby tekstylne
VI.6. Szklarstwo
VI.7. Metalurgia
VI.8. Ozdoby
VI.9. Części stroju
VI.10. Inne okucia
VI.11. Uzbrojenie i oporządzenie jeździeckie
VI.12. Akcesoria związane z piśmiennictwem
VI.13. Ceramika naczyniowa

VII. Handel i wymiana oraz kontakty inter-regionalne mieszkańców grodu wrocławskiego od X do połowy XIII w.
VII.1. Zabytki związane z handlem i wymianą na grodzie wrocławskim w okresie od x do połowy XIII w.
VII.2. Rozwój handlu w grodzie i w obrębie jego zaplecza od x do XIII w.
VII.3. Kontakty inter-regionalne mieszkańców grodu wrocławskiego

VIII. Rozwój tzw. ośrodków centralnych państwa Piastów od X do 1. połowy XIII w. na przykładzie wrocławskiego Ostrowa Tumskiego
VIII.1. Nowe porządki. Zmiany schyłku x i pierwszych dekad XI w.
VIII.2. Dezintegracja czy integracja? Wrocław i inne grody „centralne” w dobie tzw. reakcji pogańskiej i po kryzysie lat 30. XI w.
VIII.3. Przełom wieków czy przełom kulturowy? Przemiany pomiędzy XI a XII w.
VIII.4. Schyłek świetności czy inny model osadniczo-gospodarczy? Gród wrocławski w XII-1. połowie XIII w.

IX. Podsumowanie
Bibliografia
Summary
Indeks osób
Indeks geograficzny i etniczny
Spis rycin, wykresów i tabel

Tytuł: Wrocław Gród na Ostrowie Tumskim we wczesnym średniowieczu
Seria: Origines Polonorum, tom XVIII
Autor: Aleksandra Pankiewicz
Redaktor naukowy serii: Przemysław Urbańczyk
Projekt okładki: Zenon Porada
Zdjęcie na okładce: Ostrów Tumski we Wrocławiu widok obecny (fot. A. Pankiewicz) oraz odkryty na stanowisku cynowy krzyżyk (fot. J. Sawicki)
Miejsce wydania: Warszawa, Wrocław
Rok wydania: 2023
Język: polski, streszczenia w języku angielskim
Liczba stron: 460
Format: A4 + CD
Okładka: twarda
ISBN: 978-83-66463-77-6
Wydawca: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński w Krakowie